Aminofilina

Aminofilina jest połączeniem leku rozszerzającego oskrzela i środka rozszerzającego naczynia krwionośne. Jest stosowany głównie jako lek przeciwastmatyczny w astmie oskrzelowej i przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc (POChP).

Co to jest aminofilina?

Aminofilina, jako połączenie leków teofiliny i etylenodiaminy (w stosunku 2: 1), należy do grupy substancji czynnych pochodnych metyloksantyny. Teofilina jest składnikiem aktywnym fizjologicznie, podczas gdy etylenodiamina przede wszystkim zwiększa rozpuszczalność. Połączenie składników aktywnych jest słabsze niż czysta teofilina i ma krótszy czas działania.

Aminofilina jest stosowana przede wszystkim jako środek przeciwastmatyczny lub skurcz oskrzeli w przypadku niedrożności dróg oddechowych w wyniku astmy oskrzelowej lub POChP. We krwi około 60% aminofiliny wiąże się z białkami. Okres półtrwania w osoczu wynosi od 7 do 9 godzin.

Efekt farmakologiczny

Gdy tylko aminofilina dostanie się do organizmu, z połączenia substancji czynnych uwalnia się teofilina i wywołuje mechanizmy działania charakterystyczne dla pochodnych metyloksantyny.

Należą do nich w szczególności jego działanie jako inhibitora fosfodiesterazy (inhibitora PDE) i blokera receptora adenozyny. Inhibitory fosfodiesterazy hamują enzymy fosfodiesterazy. Aminofilina jest nieselektywnym inhibitorem PDE, który nie hamuje określonych typów enzymów, ale raczej kilka różnych fosfodiesterazy w tym samym czasie. Działanie to zasługa w szczególności teofiliny zawartej w aminofilinie.

Powoduje to rozszerzenie (rozszerzenie) naczyń poprzez hamowanie PDE w drogach oddechowych i naczyniach krwionośnych.Jednocześnie aminofilina pobudza diurezę (wydalanie moczu przez nerki), wydzielanie soku żołądkowego i ośrodkowy układ nerwowy. Aminofilina zwiększa wewnątrzkomórkowe stężenie cAMP (cyklicznego monosforanu adenozyny), który aktywuje kinazę białkową A (PKA), która reguluje metabolizm energetyczny.

Zwiększone stężenie cAMP w tkance aktywuje również metabolizm energetyczny kontrolowany przez katecholaminę i powoduje uwalnianie adrenaliny. Ponadto synteza leukotrienów biorących udział w procesach zapalnych w astmie oskrzelowej, a tym samym hamowana jest wrodzona odpowiedź immunologiczna. Aminofilina, jako antagonista adenozyny, blokuje jej wpływ na receptory na powierzchni komórkowej serca, zwiększając w ten sposób częstość akcji serca i zdolność skurczową.

Zastosowanie i zastosowanie medyczne

Podobnie jak inne leki zawierające teofilinę, aminofilina jest stosowana głównie w leczeniu astmy oskrzelowej, przewlekłego zapalenia oskrzeli i POChP (przewlekłej obturacyjnej choroby płuc). Działa relaksująco na mięśnie gładkie oskrzeli i naczyń płucnych.

Ponadto aminofilina powoduje rozszerzenie oskrzeli, stymuluje mięśnie oddechowe i hamuje uwalnianie substancji zapalnych w organizmie. Poprzez rozszerzenie oskrzeli (rozszerzenie oskrzeli) substancja czynna prowadzi do zmniejszenia skurczów oskrzeli charakterystycznych dla astmy oskrzelowej i POChP, które powodują duszność i kaszel. W związku z tym aminofilina jest stosowana głównie w terapii i profilaktyce niewydolności oddechowej spowodowanej skurczem oskrzeli (zwężenie dróg oddechowych).

Szczególnie nadaje się do leczenia i profilaktyki nocnych objawów astmy. Aminofilinę można również stosować w ostrym napadzie astmy. W umiarkowanej do ciężkiej astmie oskrzelowej substancję czynną zwykle stosuje się w połączeniu z agonistami receptora beta-2 adrenergicznego i glukokortykoidami. Jednak w przypadku POChP aminofilinę łączy się z agonistami receptorów beta-2 adrenergicznych i lekami antycholinergicznymi.

Ponieważ dzieci i palacze szybciej wydalają substancję czynną, aminofilina wykazuje krótszy czas działania u tych osób. W przypadku niewydolności serca, upośledzenia czynności wątroby lub nerek, zapalenia płuc, infekcji wirusowych i ciężkiego niedoboru tlenu wydalanie aminofiliny jest jednak spowolnione. W obu przypadkach dawkę należy odpowiednio dostosować.

Zagrożenia i skutki uboczne

W ramach terapii lekowej z aminofiliną często obserwuje się bezsenność, biegunkę, nudności, zgagę, ból głowy, pobudzenie, zwiększone oddawanie moczu, zaburzenia rytmu serca, podwyższony poziom cukru we krwi i drżenie.

Ponadto często zwiększa się poziom kwasu moczowego i kreatyniny we krwi, a zmniejsza się stężenie wapnia we krwi. Przedawkowanie może prowadzić do drgawek, gwałtownego spadku ciśnienia krwi, ciężkich zaburzeń rytmu serca i dolegliwości żołądkowo-jelitowych. W przypadku nadwrażliwości na substancję czynną, po ostrym mięśniu sercowym (niedawnym zawale serca) lub ostrych zaburzeniach rytmu serca, terapia aminofiliną jest przeciwwskazana.

Teofilina zawarta w aminofilinie jest metabolizowana (metabolizowana) głównie przez CYP1A2 - endogenny enzym ważny w biotransformacji leków. Dlatego poziom w osoczu może się różnić u poszczególnych chorych. Możliwe są również liczne interakcje z innymi składnikami aktywnymi. Z reguły substancję czynną stosuje się ostrożnie. W celu uniknięcia przedawkowania - szczególnie niebezpiecznego zatrucia teofiliną przy skurczach i zaburzeniach rytmu serca - zaleca się ścisłą kontrolę lekarską.