Zarodek Ureaplasma urealyticum należy do rodziny Mycoplasmataceae i rodzaju ureaplasma.
Co to jest Ureaplasma urealyticum?
Ureaplasma urealyticum jest zarodkiem z klasy Mollicutes. Podobnie jak inne zarazki z tej klasy charakteryzuje się brakiem ściany komórkowej i pleomorficznym kształtem. Ze względu na brak ściany komórkowej patogen jest gram-ujemny. Dalsze właściwości, takie jak naturalna oporność na penicylinę i możliwość zmiany kształtu (kształt pleomorficzny) są możliwe dzięki brakującej ścianie komórkowej.
W przeciwieństwie do mykoplazm, ureaplazmy są zdolne do rozszczepiania (lizy) i rozkładania mocznika. Podobnie jak inne zarazki z rodziny Mycoplasmataceae, pasożytują zarówno wewnątrz, jak i zewnątrzkomórkowo. Osiadanie w układzie moczowo-płciowym, a zwłaszcza w cewce moczowej, jest wskazane ze względu na charakterystyczną zdolność rozkładu mocznika.
Właściwości patogenu można wywnioskować z pochodzenia nazwy: Nazwa klasy „Mollicutes” oznacza „miękką skórę” (Molli = pulchna, miękka) i wskazuje na brakujące ściany komórkowe. Nazwa rodziny „Mycoplasmataceae” z grubsza oznacza „podobny do grzyba” (Mycos = grzyb) i nawiązuje do pleomorficznego kształtu zarodków, który jest czasami wydłużony i wygląda jak grzyb. Nazwa gatunku Ureaplasma urealyticum wskazuje na zdolność patogenu do rozkładania mocznika, czyli mocznika.
Zarazki z klasy Mollicutes zostały po raz pierwszy wyizolowane u bydła z chorobą płuc (pleuropneumonia) w 1898 roku. Założenie, że był to pierwotny zarodek, który został również wzmocniony przez bardzo mały genom (580 kbp), można było obalić jedynie dzięki precyzyjnemu sekwencjonowaniu DNA.
Zarazki z klasy Mollicutes są produktami ewolucji degeneracyjnej. Mollicutes to zdegenerowane formy gatunku Lactobacillus. Gatunek Ureaplasma urealyticum reprezentuje dalszy rozwój oryginalnych Mollicutes i jest najważniejszym przedstawicielem rodzaju Ureaplasma w medycynie człowieka. Dokładne badanie genomu ujawniło, że Mollicutes odrzuciły znaczną część ich oryginalnego DNA. Mając 580–2 300 kbp, należą one do organizmów o najmniejszym genomie. Dla porównania, genom bakterii E. Coli ma 4500 kbp, a genom Homo Sapiens 3400 000 kbp.
Ze względu na mały rozmiar 200 nanometrów zarazki z klasy Mollicutes są uważane za zanieczyszczenia laboratoryjne. Produkcja seryjna sterylnych filtrów pozwala jedynie na uzyskanie gęstości porów 220 nanometrów, co nie gwarantuje skutecznego odfiltrowania zarazków z klasy Mollicutes.
Występowanie, dystrybucja i właściwości
Zarazki z rodziny Mycoplasmataceae odrzuciły znaczną część pierwotnego DNA i dlatego są zależne od podstawowych składników metabolicznych innych komórek. Ze względu na odpychane części genomu mykoplazmy nie są w stanie same wytwarzać ani rozkładać aminokwasów, kwasów nukleinowych i kwasów tłuszczowych i muszą je wyciągać z innych komórek.
Zdolność ureaplasmy do rozkładania mocznika jest idealna do kolonizacji pasożytniczej układu moczowo-płciowego.
Choroby i dolegliwości
Gatunek bakterii Ureaplasma urealyticum jest uważany za względnie patogenny i może kolonizować błony śluzowe dolnych żeńskich narządów płciowych bez powikłań. W męskim układzie moczowo-płciowym częściej występują agresywne i szerzące się infekcje. Począwszy od cewki moczowej, rozwija się zapalenie pęcherza moczowego, które może rozprzestrzenić się na jądra, prostatę i nerki. Stan zapalny powoduje silny ból i gorączkę, a nieleczony może prowadzić do bezpłodności.
Zarazek niezauważalnie osadza się w błonie śluzowej pochwy i można go regularnie wykrywać podczas badań ginekologicznych. Infekcja dziecka może wystąpić w czasie ciąży, a zwłaszcza podczas porodu. U niemowląt zarazek może wywołać ciężkie zapalenie płuc i prowadzić do przewlekłych infekcji ośrodkowego układu nerwowego. W szczególnie ciężkich przypadkach zarazek wywołuje sepsę noworodka, która nieleczona może doprowadzić do śmierci niemowlęcia.
Posocznica noworodków jest przyczyną około 5% wszystkich zgonów dzieci w wieku poniżej 5 lat na całym świecie. Posocznicy noworodków sprzyjają niedobory odporności i niedożywienie niemowlęcia, dlatego też jest to choroba, która występuje szczególnie w biedniejszych krajach. Posocznicę noworodków wywołują nie tylko ureaplazma, ale mogą ją również wywołać paciorkowce, gronkowce i wiele innych zarazków.
Ze względu na duży wybór potencjalnych patogenów, samoistne leczenie antybiotykami nie jest wskazane. Ponieważ Ureaplasma ma naturalną oporność na penicylinę i inne antybiotyki, które przyczepiają się do ściany komórkowej z powodu braku ścian komórkowych, a wiele innych patogenów jest obecnie wyposażonych w dużą liczbę oporności na antybiotyki, dokładne wyjaśnienie za pomocą laboratoryjnych ustaleń medycznych wydaje się kluczowe. Dokładna natura patogenu, w tym określenie oporności, jest również ważna, aby uniknąć trwałej manifestacji patogenu.
Ponieważ przy podawaniu penicyliny zaobserwowano już trwałe formy patogenów z rodzin Chlamydiaceae i Mycoplasmataceae, wymagana jest tutaj szczególna ostrożność. Pośpieszna i instynktowna decyzja o konwencjonalnej antybiotykoterapii może prowadzić do poważnych powikłań i może prowadzić do rozwoju dalszych oporności. Spontaniczną antybiotykoterapię bez wyjaśnienia dokładnych przyczyn można zatem uznać za rażące zaniedbanie.
W celu zwalczania zapalenia wywołanego przez Ureaplasma urealyticum zaleca się stosowanie antybiotyków makrolidowych i tetracyklinowych. Te grupy antybiotyków działają wewnątrz komórki i hamują syntezę białek patogenu. W ten sposób można zahamować autoreplikację i promować kompetentną obronę immunologiczną.
