Wiadomo, że plazmodia wywołuje malarię i jest przenoszona przez komara Anopheles na żywiciela, gdzie rozmnaża się pasożytniczo. Plasmodium vivax jest jednym z czterech patogenów malarii. Postać malarii wywoływanej przez pasożyta to tak zwana malaria tertiana, uważana za łagodniejszą postać choroby.
Co to jest Plasmodium Vivax?
Plasmodia należą do klasy sporozoa. Nowy system przypisuje patogeny szczepowi Apicomplexa. Wszystkie plazmodia mogą być przenoszone przez tak zwane komary Anopheles. Pierwotniaki odpowiadają patogenom malarii. Jako pasożyty kolonizują czerwone krwinki żywiciela i żywią się hemoglobiną, czerwonym barwnikiem krwi.
W miarę postępu infekcji hemoglobina zamienia się w hemozoinę. Ta przemiana pojawia się w dotkniętych krwinkach krwinkach jako czarnobrązowy pigment. Podczas rozpadu erytrocytów (czerwonych krwinek) uwalniane są toksyczne produkty rozkładu. Te toksyny powodują charakterystyczne gorączkowe ataki malarii.
Plasmodium vivax odpowiada jednemu z łącznie czterech organizmów jednokomórkowych z rodziny Plasmodia. Jednokomórkowy organizm jest powiązany z malarią tertiana. Patogen rozprzestrzenia się głównie na obszarach tropikalnych i subtropikalnych.
W przeszłości Plasmodium vivax był również szeroko rozpowszechniony w Niemczech i był wtedy związany z gorączką bagienną. Malaria tertiana wywoływana przez patogen odpowiada raczej łagodnej postaci malarii, która różni się swoim przebiegiem od malarii tropica i zwykle nie zagraża życiu.
Zamiast tego infekcje Plasmodium vivax lub infekcje malaria tertiana są stosunkowo częste. Rozprzestrzenianie się wynosi około 100 do 400 milionów nowych przypadków rocznie.
Występowanie, dystrybucja i właściwości
Podobnie jak wszystkie inne pasożyty malarii, Plasmodium vivax jest przenoszony przez ukąszenia samic komara Anopheles. Plasmodium vivax występuje jako pasożyt malarii głównie na zachodzie Pacyfiku, ale jest również szeroko rozpowszechniony w Ameryce Południowej.
Cechą charakterystyczną wszystkich plazmodii jest przemienność rozmnażania płciowego i bezpłciowego, do czego uprawnia pojęcie zmiany pokoleniowej. Następują zmiany gospodarza. Pierwszą z faz rozwojowych w zakażeniu człowieka jest faza schizogonii. Patogeny malarii docierają do organizmu żywiciela w postaci tak zwanych sporozoitów. Osiedlają się w tkance wątroby, gdzie stają się schizontami w hepatocytach.
Po rozpadzie schizontów patogeny przybierają postać merozoitów, które docierają do krwi z wątroby i kolonizują tam czerwone krwinki. W erytrocytach patogeny stają się dalszymi merozoitami poprzez stadium schizonta krwi. Pewna część tych merozoitów nie osiąga stanu wytrzymałości schizontów, ale rozwija się w mikrogametocyty i makrogametocyty. Kiedy komar ponownie gryzie, te pojedyncze gamety są przenoszone z powrotem do owada, w którego jelitach dojrzewają w pełne gamety i łączą się w ramach rozmnażania płciowego.
Następnie zygota infiltruje ścianę jelita komara i tworzy oocystę. Ta oocysta dojrzewa. W wyniku podziału bezpłciowego z oocysty może powstać 10 000 sporozoitów. Oocysty uwalniają sporozoity. Sporozoity są przenoszone z gruczołów ślinowych samicy komara do żywiciela ludzkiego lub zwierzęcego.
Podobnie jak wszystkie Plasmodia, Plasmodium vivax przechodzi różne etapy rozwoju. W postaci schizontów wątrobowych patogeny mają kształt okrągły lub owalny i mierzą do 50 mikrometrów.
W trakcie rozmnażania się w organizmie żywiciela patogeny zarodźców zwykle wielokrotnie infekują pojedynczą komórkę i powodują trofozoity. Na tym etapie rozwoju erytrocyty żywiciela puchną. Oprócz charakterystycznego wzrostu wielkości, komórki krwi ulegają dalszym przemianom i nabierają typowego koloru, zwanego również kropkowaniem Schüffnera. Zmiana koloru jest znikoma w przypadku infekcji Malaria Tertiana. W innych postaciach malarii kropkowanie jest wyraźnie bardziej widoczne.
Trofozoity są wyposażone w cytoplazmę ameboidalną. W każdym schizoncie dojrzałej krwi znajduje się ponad 15 merozoitów. Niedojrzałe gametocyty Plasmodium vivax nie są wyposażone w cytoplazmę ameboidalną.
Choroby i dolegliwości
Plasmodia z gatunku vivax są opisywane jako bezwzględne ludzkie patogeny i dlatego powodują malarię trzeciorzędową. Okres inkubacji trwa do trzech tygodni po ukąszeniu zakażonego komara. W przypadku chemoprofilaktyki następują miesiące inkubacji.
Na początku infekcji u pacjentów występują cykliczne ataki gorączki z trzydniowym rytmem gorączki. Pomiędzy dniami gorączki występuje dzień bez gorączki. Atak gorączki inicjowany jest tzw. Fazą mrozu, która trwa zwykle godzinę. Na tym etapie temperatura ciała pacjenta gwałtownie wzrasta.
Kolejna faza upału często trwa cztery godziny i towarzyszy jej uczucie pieczenia, nudności, zmęczenie i wymioty. W wielu przypadkach temperatura ciała pacjenta przekracza 40 stopni Celsjusza.
W trzeciej fazie infekcji pojawiają się poty. Ta ostatnia faza trwa zwykle około trzech godzin. W tej fazie temperatura pacjenta stopniowo się normalizuje. Pacjent powoli dochodzi do siebie. Po dniu bez gorączki pojawia się kolejna gorączka. Z reguły pacjenci z malarią trzeciorzędową nie cierpią na choroby ogólne zagrażające życiu.
Nie istnieje jeszcze profilaktyczna szczepionka przeciwko Malaria Tertiana. Dlatego generalnie nie zaleca się podróżowania do obszarów wysokiego ryzyka malarii. W przypadku podróży do odpowiednich obszarów wymagana jest chemoprofilaktyka.
W przypadku infekcji można zabrać ze sobą leki na malarię, takie jak chinina. Chinina działa na schizonty we krwi, zabija patogeny i stabilizuje chorego. Dostępne są również środki syntetyczne przeciwko patogenom malarii. Jednak w międzyczasie patogeny rozwinęły odporność na leki syntetyczne na wiele sposobów.
