Rickettsiae

Z Rickettsiae Choroby wywoływane były powszechne w starożytności. Podczas wojen napoleońskich na tyfus przenoszony przez wszy zmarło ponad 125 000 żołnierzy. Riketsje - choroby zakaźne wywoływane przez riketsje - często występują dziś w związku z ubóstwem i złymi warunkami higienicznymi.

Co to są riketsje?

Rickettsiae to Gram-ujemne pałeczki. Żyją i rozmnażają się w komórkach jelitowych zwierząt-wektorów. Są to zwykle stawonogi (wszy, kleszcze, roztocza i pchły). Patogeny należą do tych typów bakterii, które mają bardzo krótkie nici DNA (1,12 do 1,6 miliona par zasad).

Rickettsiae tworzą własną rodzinę (Rickettsiaceae) i są alfaproteobakteriami. Zostały nazwane na cześć ich odkrywcy, amerykańskiego lekarza H. T. Rickettsa, który sam chorował na riketsjozę w 1910 roku. W zależności od tego, jakie infekcje wywołują, riketsje są klasyfikowane jako tyfus, gorączka ukąszenia przez kleszcza i gorączka tsutsugamushi.

Zainfekowane stawonogi przyczepiają się do skóry zwierząt i ludzi. Zakażenie riketsjozami następuje po ukąszeniu lub użądleniu przez wydzielanie śliny. Wdychanie wysuszonych odchodów pcheł może również prowadzić do infekcji.

Różne rodzaje riketsji wywołują różne rodzaje chorób zakaźnych. Ponadto bakterie do ich rozprzestrzeniania wykorzystują różne wektory. Na przykład Rickettsia prowazekii jest zwykle przenoszona przez wszy odzieżowe i powoduje epidemię tyfusu plamistego (tyfusu).

Bakterie pręcikowe występują głównie w cieplejszych regionach świata. W Niemczech choroby są często wprowadzane. W Europie Środkowej riketsje przenoszone są głównie przez kleszcze. Przenoszone przez kleszcze Riketsjozy mają zwykle niższy współczynnik zachorowalności i śmiertelności niż riketsjozy przenoszone przez wszy.

Występowanie, dystrybucja i właściwości

Riketsje mają wielkość od 0,3 do 2 mikrometrów, w zależności od gatunku. Bakterie w kształcie pałeczek Gram-ujemnych mają bardzo krótkie DNA i żyją w komórkach nabłonka jelit kleszczy, wszy, roztoczy i pcheł. Powodują choroby, które podsumowuje się ogólnym terminem riketsjozy. Patogeny występują głównie na całym świecie w ciepłym klimacie. W Niemczech do tej pory wykryto głównie Rickettsia rickettsii, Rickettsia conorii i Rickettsia helvetica.

Do niedawna lekarzom nadal trudno było zdiagnozować riketsjozy, ponieważ zakażeni pacjenci wykazują ogólne objawy infekcji tylko we wczesnych stadiach choroby. Dopiero od niedawna w centrum zainteresowań badawczych znalazły się kleszcze, które przez długi czas uważano za nosicieli boreliozy i KZM. Według ostatnich badań 10% kleszczy występujących w Niemczech jest zarażonych riketsjami, które specjalizują się w ludziach. Według Instytutu Roberta Kocha (2009), w zależności od obszaru występowania, od 50% do 80% kleszczy lasów aluwialnych jest nosicielami pręcika Rickettsia helvetica. Szybkie rozmnażanie się kleszcza łęgowego jest problematyczne.

Naukowcom udało się niedawno opracować wysoce skuteczny, specyficzny, a jednocześnie łatwy w użyciu szybki test genetyczno-molekularny, za pomocą którego można bez wątpienia zidentyfikować poszczególne riketsjozy. Lekarze odkryli nawet całkowicie nieznany typ bakterii (Rickettsia raoultii) w niektórych kleszczach Dermacentor.

Test można również zastosować w zwykłym gabinecie lekarskim. Test ELISA lub pośrednia immunofluorescencja w surowicy krwi jest zwykle stosowana do diagnozowania riketsjoz. W teście przeprowadzanym co 3 tygodnie próbki są dwukrotnie badane pod kątem przeciwciał IgM i IgG. Następnie wykonuje się antybiogram, który służy do określenia patogenu sprawczego. Riketsjozę zwykle leczy się sprawdzonym lekiem na boreliozę, doksycykliną, antybiotykiem.

Choroby i dolegliwości

Pacjent zakażony żądłem lub ugryzieniem wektora wykazuje początkowo jedynie niespecyficzne objawy zapalne. Krótko po nakłuciu / ugryzieniu pod powierzchnią skóry w miejscu zapalenia rozwija się niewielki wrzód. Europejskie kleszcze pozostawiają po sobie czarnawą skorupę, wielkości ziarnka grochu, zakażenia. Prowadzi to następnie do obrzęku węzłów chłonnych, senności, gorączki, bólu głowy i czerwonawej wysypki (wykwit plamki żółtej), która jest typowa dla riketsjoz i zaczyna się na dłoniach i stopach. Jest to spowodowane ucieczką czerwonych krwinek z uszkodzonych naczyń włosowatych. Wysypki wykazują również wypukłe grudki i drobne krwotoki (wybroczyny).

Zarażona osoba nie odczuwa żadnego bólu. Jednak w miarę postępu choroby mogą wystąpić powikłania, takie jak uszkodzenie płuc, serca i mózgu. U niektórych pacjentów z riketsjozą rozwija się obrzęk płuc, podczas gdy u innych występuje arytmia serca i zapalenie mózgu (zapalenie mózgu). W szczególnie ciężkich przypadkach dochodzi również do krwawienia z przewodu pokarmowego i zakrzepicy.

W RMSF (Rocky Mountain Spotted Fever), która jest wywoływana przez Rickettsia rickettsii, okres inkubacji wynosi od 2 do 14 dni. Śmiertelność z powodu choroby przenoszonej przez kleszcze Dermacentor i Rhipicephalus wynosi 20%. Rickettsia helvetica - pierwotnie występująca tylko w Szwajcarii, ale obecnie także we Francji i Słowenii - może wywoływać zapalenie osierdzia i wiąże się z osłabieniem, bólami mięśni (bólami mięśni), długotrwałą gorączką i bólami głowy.

Patogen Rickettsia conorii wywołuje gorączkę plamistą i jest przenoszony przez kleszcze występujące w całym regionie Morza Śródziemnego. Rickettsia slovaca zakażona TIBOLA (zespół limfadenopatii przenoszonej przez kleszcze). TIBOLA to choroba węzłów chłonnych objawiająca się bólem mięśni, bólem głowy i gorączką. Łysienie często pojawia się w miejscu wstrzyknięcia na głowę. Dzieci poniżej 10 roku życia i pacjenci z już osłabionym układem odpornościowym często mają gorszy postęp choroby. Szczepienia przeciwko KZM (wczesnemu letniemu zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowych) wywołanym przez kleszcze są nieskuteczne przeciwko riketsjozom.