odmieniec

odmieniec to nazwa rodzaju bakterii. Mikroorganizmy występują w jelitach ludzi i zwierząt i mogą wywoływać choroby.

Co to są bakterie Proteus?

Rodzaj bakterii Gram-ujemnych podsumowano pod nazwą Proteus. Nazwa Proteus pochodzi od starożytnego greckiego boga morza Proteusa. Poeta Homer opisał to w swojej Odysei jako zewnętrznie niezwykle wszechstronną. Bakterie Proteus pochodzą z rodziny Enterobacteria (Enterobacteriaceae). Są wyposażone w wici wokół komórki i są różnorodne. Termin Proteus pochodzi od niemieckiego patologa i bakteriologa Gustava Hausera (1856–1935), który zasłynął odkryciem gatunku bakterii Proteus mirabilis.

Proteus mirabilis jest uważany za najważniejszy medycznie gatunek Proteus. Inni członkowie tego rodzaju to Proteus penneri, Proteus vulgaris, Proteus hauseri i Proteus myxofaciens. Genetyka Proteus myxofaciens znacznie różni się od pozostałych rodzajów. Jako patogen, gatunek ten jest jedynym w swoim rodzaju, który nie odgrywa żadnej roli.

Chociaż Proteus morganii, Proteus rettgerti i Proteus inconstans również noszą nazwę Proteus, nie są już zaliczane do rodzaju Proteus ze względu na nowe analizy DNA. Zamiast tego należą teraz do rodzajów Providencia i Morganella.

Występowanie, dystrybucja i właściwości

Uważane za mało wymagające bakterie Proteus występują najczęściej w postaci saprofitów w zbiornikach wodnych i glebach zawierających materiał organiczny. Może to być wydalanie żywych istot lub martwa biomasa. Ponadto bakterie Proteus znajdują się w jelitach ludzi i zwierząt. Mikroorganizmy w przyrodzie odgrywają ważną rolę w procesach gnicia i tlenowego rozkładu białek.

Komórki bakterii Proteus mają kształt pręcików. Mają średnicę od 0,4 do 0,8 µm. Uważa się, że długość mikroorganizmów jest zmienna. Bakterie Proteus są również niezwykle ruchliwe ze względu na ich okołostawowe biczowanie. Bakterie nie potrzebują tlenu do metabolizmu. Metabolizm energetyczny bakterii ma charakter oksydacyjny i fermentacyjny. Mikroorganizmy częściowo pasożytnicze pozyskują energię z reakcji chemicznych substancji w ich środowisku. Najczęściej używają cukru jako źródła energii. Ponadto członkowie rodzaju Proteus są katalazy dodatni i oksydazo-ujemni. Mają również zdolność redukcji azotanów do azotynów.

Istnieje większe podobieństwo między rodzajem Proteus a rodzajami bakterii Morganella i Providencia. W ten sposób wszystkie trzy gatunki wytwarzają deaminazę fenyloalaniny. Ponadto żaden z trzech rodzajów nie jest w stanie metabolizować malonianu ani wytwarzać dekarboksylazy argininowej. Ponadto nie mogą tworzyć kwasów podczas metabolizmu L-arabinozy, D-sorbitolu i dulcitolu.

Inne charakterystyczne właściwości rodzaju Proteus to tworzenie siarkowodoru z aminokwasów zawierających siarkę, upłynnianie żelatyny oraz rozkład tłuszczów z oleju kukurydzianego i mocznika.

Ich rojowe zachowanie jest również typowe dla bakterii Proteus. Tak zwane komórki roju, które są gęsto wiciowcami, tworzą się na pożywce żelowej. Na powierzchni żelu poruszają się po cienkiej warstwie cieczy, która powstaje w wyniku synerezy. Jeśli kolonia bakterii na początku jest nadal dość wąska, w dalszym przebiegu może szybko rozprzestrzenić się po powierzchni żelu. Ponieważ ruchy roju przeplatają się z miejscowym rozmnażaniem, powierzchnia żelu jest ostatecznie pokryta rozległą kolonią Proteus.

Ze względu na ich rojenie bakterie Proteus zwykle można wykryć bez żadnych problemów. Ponadto rozkładają glukozę z utworzeniem kwasu. W przypadku badania serologicznego możliwe jest rozróżnienie kilku antygenów, dzięki czemu bakterie można podzielić na serotypy.

Choroby i dolegliwości

Bakterie Proteus należą do patogenów oportunistycznych. W jelicie nie mają znaczenia chorobotwórczego i dostosowują się do flory jelitowej. Jeśli jednak zarazek może osadzić się w innym narządzie, istnieje ryzyko infekcji. Niektóre szczepy Proteus z dodatnim indolem są również zarazkami szpitalnymi i powodują infekcje, zwłaszcza u osób z obniżonym układem odpornościowym.

Infekcje dróg moczowych, takie jak zapalenie pęcherza moczowego, należą do najczęstszych chorób wywoływanych przez bakterie Proteus. Z drugiej strony infekcje innych narządów, takie jak zapalenie otrzewnej, infekcje dróg żółciowych, grypa żołądkowo-jelitowa (zapalenie żołądka i jelit), zapalenie gruczołu krokowego (zapalenie gruczołu krokowego), zapalenie miednicy nerkowej, ropniak (nagromadzenie otorbionej ropy) lub zapalenie skóry (zapalenie opon mózgowych). Czasami możliwe są również ciężkie przebiegi, takie jak zatrucie krwi (posocznica).

Choroby wywoływane przez bakterie Proteus leczy się zwykle antybiotykami. Większość gatunków Proteus można z powodzeniem leczyć cefalosporynami o szerokim spektrum działania, pochodzącymi z drugiej i trzeciej generacji oraz chinolonami. Jeśli infekcja dróg moczowych jest niepowikłana, pomocny jest również kotrimoksazol. W większości przypadków choroby zakaźne wywołuje gatunek Proteus mirabilis. Cefazolina i ampicylina są obiecujące wobec tej bakterii.

Cefalosporyny pierwszej i drugiej generacji oraz aminopenicyliny nie są uważane za skuteczne przeciw Proteus vulgaris, ponieważ bakteria jest odporna na te antybiotyki. Natomiast inne antybiotyki, takie jak karbapaneme czy cefotaksym oraz inhibitory beta-laktamazy, działają pozytywnie.

Wszystkie gatunki Proteus są naturalnie oporne na antybiotyki, takie jak tetracykliny, nitrofurantoina, kolistyna i tygecyklina. Jednak oporność bakterii Proteus zmienia się w czasie oraz w zależności od regionu, więc może być przydatne wykonanie antybiogramu.